گزارش رسا؛
عربستان و مهندسی گفتمان دینی| از وا فلسطینا در منبر تا نجوای عبری پشت پرده
ولیعهد سعودی تصمیم خود مبنی بر عادی سازی روابط با صهیونیست‌ها را گرفته و در مرحله کنونی به مهندسی گفتمان دینی و سیاسی در قبال فلسطین پرداخته است.
خبرگزاری رسا ـ گروه بین‌الملل: حاکمان عربستان سعودی همواره خود را ذیل پرچم لا الله الا الله و خدمت به حرمین شرفین به عنوان مدافعان جهان اسلام و دنیای عرب معرفی می‌کنند. این گزاره در حالی طرح می‌شود که بسیاری از نخبگان اسلامی و عربی به ویژه در سال‌های اخیر نسبت به سیاست خارجه عربستان در منطقه و همچنین موضع گیری سعودی‌ها درباره مساله فلسطین و رابطه با رژیم صهیونیستی انتقادهای عمیقی را مطرح کرده اند.
همچنین برخلاف آنچه سعودی‌ها از آن به عنوان حمایت از مساله فلسطین یاد می‌کنند، دیدارهای پیوسته و دوستانه فعالان سیاسی نزدیک به خاندان حاکم در عربستان با صهیونیست‌ها از یک سو و تاکید مسئولان آمریکایی و صهیونیستی بر نقش عربستان در حمایت از رژیم صهیونیستی از دیگر سو بر همکاری آل سعود با دولت اشغالگر قدس دلالت دارد.
سعودی‌ها همواره تلاش داشته اند گفتمانی دو سویه را در قبال مساله اصلی جهان اسلام یعنی فلسطین در پیش گیرند، به نحوی که این مهم به مهندسی گفتمان دینی و سیاسی سعودی‌ها در قبال مساله فلسطین و رژیم صهیونیستی به ویژه پس از روی کار آمدن ملک سلمان و زمامداری امور از سوی پسر وی محمد بن سلمان مورد دلالت دارد.
فلسطین در گفتمان دینی خطبای جمعه مسجد الحرام
1ـ ماهر بن حمد المعقیلی، امام جمعه مسجد الحرام در دسامبر 2017 و پس از انتقال سفارت آمریکا در فلسطین اشغالی به قدس اشغالی از سوی ترامپ در خطبه نماز جمعه مدعی نقش عربستان در همبستگی با مسلمانان و حمایت از مقدسات آنها می‌شود و با وجود تظاهرات گسترده در جهان اسلام به گفتن این یک جمله بسنده می‌کند که «عربستان از گذشته تا کنون بر لزوم ایفای حقوق مشروع ملت فلسطین تاکید دارد.»
2ـ عبدالرحمن السدیس، نیز در همین راستا در آوریل 2013 طی خطبه نماز جمعه مسجد الحرام با اشاره به ابتلائات و مشکلاتی که جهان اسلام با آن دست و پنجه نرم می‌کند، ابتدا به کنایه از حمله شیمیایی به زنان و کودکان اشاره و سپس می‌گوید:«صهیونیست‌های جنایتکار نیز همچنان به غارت مقدسات اسلامی ادامه می‌دهند.»
عبدالرحمن السدیس که معمولا در خطبه های نماز جمعه تنها به دعا برای فلسطینی‌ها اکتفا می‌کند، در خطبه ی ماه جولای 2017 خود در مسجد الحرام با اشاره به تاریخ اسلامی بیت المقدس، گفت:« مسجد الاقصی دربند تجاوزگران طغیانگراست. هرگاه به الاقصی که ـ امیدواریم هرچه زودتر آزاد شود ـ فکر می‌کنیم، دلمان از جنایت صهیونیست‌ها در حق آن مملو از اندوه و حسرت می‌شود. مطمئنا مساله شما مساله ما و اندوه شما اندوه ما است.»
وی در ادامه ادعا می‌کند که عربستان سعودی همواره از مساله فلسطین حمایت کرده است. خطیب جمعه مسجد الحرام همچنین می‌گوید: «ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، خادم حرمین شریفین تلاش بی دریغی را در راستای پایان دادن به ظلم و ستم و جنایت و تعدی به ملت مظلوم فلسطین صورت داده است.»
3ـ صالح بن حمید هم که یکی از خطبای جمعه مسجد الحرام است در خطبه ماه مه 2018 به لعن و نفرین صهیونیست‌ها اکتفا کرد و از خداوند متعال خواست جام غضب خود را بر سر آنها فرود آورد. این شیخ تندروی سلفی همچنین در خطبه دیگری در ژانویه 2019 از خداوند متعال خواست تا مسلمانان از شر صهیونیست‌ها در امان بمانند.
4ـ صالح آل طالب اما اوج اظهارات ضد صهیونیستی در مسجد الحرام را در خطبه مشهور خود در دسامبر 2017 مطرح کرد. خطبه ای که در آن با تاکید براینکه "قدس مکانی عربی و اسلامی است"، خاطرنشان شده بود «اقدام اخیر درقبال قدس سرانجامی جز نفرت و خشونت به همراه نخواهد داشت. »
آل طالب در ادامه به مشکلات ملت فلسطین در دهه های گذشته اشاره و تاکید کرده بود «چه کسی است که خواستار صلح نباشد؟ عرب ها از گذشته تا کنون طرح های مختلفی را درباره فلسطین ارائه کرده بودند. اما اینکه سرزمینی غصب شود، ملتی از سرزمین خود رانده شود و تاریخی با نفی مقدسات مذهبی جعل شود مساله دیگری است.»
وی خاطرنشان کرد: «ملت فلسطین 70 سال است که زهر را می‌نوشد و قدامات اخیر (انتقال سفارت آمریکا به قدس) بی تفاوتی به بشکه باروتی است که هر آن احتمال انفجار آن می‌رود.»
به نظر می‌رسد همین سخنان در کنار انتقاد از تغییرات فرهنگی در جامعه عربستان سعودی کافی بود تا به بازداشت خطیب جمعه مسجد الحرام منجر شود. سخنانی که به نظر می‌رسد فراتر از حدی بود که خاندان آل سعود برای خطبای جمعه خود تعیین کرده اند.
گفتمان سیاسی برای مصرف عبری ـ غربی
در همین راستا نگاهی اجمالی به اظهارات دولتمردان سعودی بیانگر میزان تفاوت گفتمان دینی و سیاسی آنها در قبال فلسطین است. به نحوی که به نظر می‌رسد سعودی ها برای وجهه بخشی به خود در غرب از اسرائیل به عنوان یک شریک سیاسی یاد می‌کنند اما در گفتمان دینی و برای مصرف داخلی سعودی ها را اشغالگرانی ظالم توصیف می‌کنند.
1ـ محمد بن سلمان در آوریل 2018 در مصاحبه با در مصاحبه‌ای با نشریه آمریکایی «آتلانتیک» ضمن انکار حمایت عربستان از تبلیغات ضد یهود، بر حق زندگی صلح‌آمیز مردم اسرائیل در کنار مردم فلسطین تاکید کرد.
وی که در این سخنان به نوعی حق صهیونیست‌ها در فلسطین را به رسمیت شناخته ادامه می‌دهد: «من باور دارم که فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها حق زندگی در سرزمین‌های خود را دارند. اما ما باید برای رسیدن به ثبات برای همه و داشتن رابطه‌ای طبیعی به یک توافق صلح دست یابیم.»
شبکه فاکس نیوز نیز در مارس 2018 در گزارشی که منابع آمریکایی و صهیونیست نیز آن را تایید کرده بودند گزارش داده بود که محمد بن سلمان در جریان سفر به آمریکا و دیدار با سازمان‌های یهودی آمریکا گفته است که «رهبران فلسطینی یا باید با قبول پیشنهادهای صلح به پای میز مذاکره بروند و یا خفه شوند و این قدر شکایت نکنند.»
در کنار محمد بن سلمان ترکی الفیصل و انور عشقی را می‌توان دو شخصیت بارز سعودی دانست که پیشروی عادی سازی روابط با صهیونیست‌ها دانست. شخصیت‌هایی که از هر فرصت برای دیدار با همتایان صهیونیست خود و تلاش برای نزدیک کردن روابط بین عربستان سعودی و رژیم صهیونیست استفاده می‌کنند. علاوه بر این آنها وظیفه دارند که فضا را برای ایجاد روابط طبیعی بین اسرائیل و عربستان و افتتاح سفارت مهیا کنند.
2ـ انور عشقی از مسئولان ارشد عربستان سعودی که پیشتر در ژوئیه 2016 در راس هیاتی به سرزمین های اشغالی سفر کرده و با مسئولان و سیاستمداران صهیونیست دیدار کرده بود، تاکید می‌کند: «وقتی اسرائیل نه ما را مورد حمله موشکی قرار داده و نه علیه ما سخن گفته است چرا باید به دشمنی با آن بپردازیم. دشمنی عربستان سعودی با اسرائیل تنها نوعی پشتیبانی از مردم فلسطین است. »
3ـ ترکی فیصل، رییس سابق سازمان اطلاعات و امنیت عربستان هم درآوریل سال ۲۰۱۶ در با یاکوف آمیدار، از مسئولان صهیونیست دیدار کرده و تصریح می‌کند «در صورت صلح اسرائیل با جهان عرب دو طرف می توانند با پول یهودی و خرد عربی بر هر مشکلی چیره شوند.»
4ـ عبدالحمید حکیم، شخصیت رسانه ای دیگر سعودی بود که با مشارکت در یکی از برنامه های سیاسی کانال دو رژیم صهیونیستی تعجب همگان را برانگیخت. این شخصیت عربستانی در ژوئن 2017 به پرسش های مجری صهیونیست درباره دلایل اختلاف عربستان با قطر پاسخ داد.
موافقت با معاهده قرن در ازای پادشاهی محمد بن سلمان
سعودی ها در حمایت از منافع آمریکا و اسرائیل در منطقه کار را به جایی رسانده اند که دونالد ترامپ صریحا اذعان می‌کند «اگر عربستان سعودی نبود اسرائیل گرفتار ورطه ای بزرگ بود.»
واقعیت آن است که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی برای به دست آوردن کرسی حکومت پس از پدرش از تن دادن به هیچ عملی ابایی ندارد و در یکی دو سال اخیر به همه اوامر دونالد ترامپ جامه عمل پوشانده است.
عربستان که پیشتر با انواع و اشکال مقاومت در برابر اسرائیل حتی از سوی گروه های سنی مذهب مانند حماس و جهاد اسلامی به مقابله پرداخته بود، در ماه های اخیر به شدت به حکومت خودگردان فلسطین فشار آورده تا زیر بار طرح آمریکا موسوم به "معاهده قرن" بروند. طرح ذلت باری که حتی محمود عباس نیز حاضر به موافقت با آن نیست اما سعودی‌ها برخلاف آنچه بر منبرهای خود می‌گویند در تریبون‌های سیاسی خویش به دنبال اجرای آن هستند.981/ب912/ر
ارسال نظرات